George Dyson

We studeren met de KGOV "Four songs for sailors" in van George Dyson. Dat is een romantische componist uit Engeland, die mij tot nu toe totaal onbekend was. De eerste kennismaking is positief, het zijn vrij eenvoudige stukjes met thema's eigen aan de romantiek: de natuur, het leven van de matroos, de volledig fictieve projecties van de Romantische Ziel op de Theems en de Gewone Man. Deze verering van de natuur is typisch voor de artistieke stroming die aangeduid wordt met "Romantiek" en die natuurlijk niet te verwarren is met de huidige betekenis van dat woord. De muzikant, of kunstenaar in het algemeen, staat niet meer in dienst van een Koning of een God en dat zie je aan de thema's die mee evolueren met kennis van wetenschap en de ideeën uit de Verlichting. In se is de Romantiek zelfs een afkering van de Rede door toenmalige kunstenaars wat zichtbaar is in de meer subjectieve benadering van thema's. In de muziek zie je componisten als Wagner en Mahler die deze stroming in zijn eindpunt gestalte geven. In de filosofie komen we in deze periode Nietzsche, Schopenhauer, Rousseau tegen. In de wereldpolitiek leidt de Romantiek naar anti-semitisme, nationalisme, individualisme (zie ook Willem Kloos: "allerindividueelste espressie van de allerindividueelste emotie), overdreven verheerlijking van het verleden en twee Wereldbranden.
George Dyson heeft geleefd tot in 1964 en ik ondekte dat hij een bekende zoon heeft die nog steeds leeft nl. Freeman Dyson, een vermaard fysicus die een paar keer optrad als spreker in de legendarische televisiereeksen die Wim Kayzer in de jaren 80 en 90 voor de VPRO maakte. Dat is toch een wonderlijke link naar het heden. Het betreft "Een schitterend ongeluk" uit 1993 en "Van de Schoonheid en de troost" uit 2000. De heer Kayzer maakte wonderlijke, intrigerende stukken die de beste benadering zijn van lezen op het kleine scherm, waarbij hij als een nederige Socrates zijn gesprekspartners de pieren uit de neus vroeg. In se was het saaie televisie; een hoofd dat praat tegen een donkere achtergrond, meer gebeurde er niet in. Maar wat die hoofden allemaal vertelden, dat was niet mis. Zo was er Oliver Sachs, de neuropsychiater, die ook deel uitmaakte van het panel in "Een schitterend ongeluk". Hij is schrijver van boeken als "De man die zijn vrouw voor een hoed hield" en het met De Niro en Robin Williams verfilmde "Awakenings"(vertaald als "ontwaken in verbijstering"). Het eerste boek vertelt op een grandioze, erudiete maar altijd menselijke manier over psychische afwijkingen die Sachs in zijn praktijk van neurypsychiater tegenkomt. Freeman Dyson vertelt in de reeks over zijn deelname als wetenschapper aan Bomber Command, een project in WOII dat tot doel had Duitsland via bombardementen vanuit het VK de destabiliseren en zo het einde van de oorlog te bespoedigen.
Maar we wijken af: George Dyson !
Dyson behoort in Engeland tot het nationaal erfgoed. Hij componeerde ongeveer 50 werken die deel uitmaken van de liturgie van de Church of England, waaronder twee volledige cantica voor 's morgens en 's avonds, alsmede een opmaak voor de avonddienst in Cminor voor hoge jongensstem. Avonddiensten blijven erg populair in de Engelse kerken en kathedralen en ze maken deel uit van het gekende koorrepertorium. Zijn composities werden soms omschreven als ambachtelijk, soms met diep gevoel maar nooit toekomstgericht qua idioom.
Sprekend voor zijn populariteit tijdens zijn leven is de toekenning van de titel van Ridder in 1941.